.*** Sự khác biệt nữa ZK-Snark và ZK-Stark + Lý giải lý do tại sao Zk-Stark không nằm trong roadmap của Ethereum.
**Khởi động nhẹ** : Bao quát cơ bản. Zk-SNARK:
* Cần thiết lập ban đầu: Giống như bạn cần chuẩn bị một bữa tiệc, Zk-SNARK cần một sự chuẩn bị trước khi sử dụng. Nếu có ai đó lén lút trong quá trình này, họ có thể làm hỏng bữa tiệc (bảo mật bị rò rỉ).
* Chứng minh nhỏ gọn: Zk-SNARK tạo ra chứng minh có kích thước nhỏ, tiết kiệm không gian và thời gian.
Zk-STARK:
* Không cần thiết lập ban đầu: Không giống như Zk-SNARK, Zk-STARK không yêu cầu sự chuẩn bị ban đầu, giảm bớt rủi ro bảo mật.
* Chứng minh lớn hơn: Zk-STARK tạo ra chứng minh có kích thước lớn hơn, cần nhiều không gian và thời gian hơn để lưu trữ và truyền tải
**Sự khác biệt trong thiết lập ban đầu
*** Hãy tưởng tượng Zk-SNARK và Zk-STARK là hai kiểu khóa an toàn khác nhau để giữ an toàn cho ngôi nhà của bạn.*
1 . Zk-SNARK (khóa yêu cầu thiết lập ban đầu):
* Giống như việc bạn thuê một thợ khóa chuyên nghiệp để tạo ra một bộ khóa duy nhất cho ngôi nhà của bạn, Zk-SNARK cần một quá trình thiết lập ban đầu đáng tin cậy để tạo ra các thông số bí mật.
* Tuy nhiên, nếu thợ khóa giữ lại bản sao của chìa khóa hoặc thông tin bí mật, an ninh của ngôi nhà bạn có thể bị đe dọa. Đây chính là nguy cơ liên quan đến thiết lập ban đầu của Zk-SNARK.
2. Zk-STARK (khóa không yêu cầu thiết lập ban đầu):
* Trong trường hợp Zk-STARK, bạn sử dụng một loại khóa an toàn mới không cần thợ khóa chuyên nghiệp để tạo ra chìa khóa. Thay vào đó, khóa được thiết kế sao cho chỉ có bạn mới có thể mở được và không yêu cầu thông tin bí mật nào.
* Vì không cần thiết lập ban đầu, Zk-STARK loại bỏ được nguy cơ rò rỉ thông tin do thợ khóa giữ lại bản sao chìa khóa.
Như vậy, sự khác biệt giữa Zk-SNARK và Zk-STARK trong khâu thiết lập ban đầu chính là việc Zk-SNARK cần một quá trình chuẩn bị đáng tin cậy để tạo ra thông số bí mật, trong khi Zk-STARK hoạt động mà không cần thông số bí mật hay thiết lập ban đầu.
Điều này giúp Zk-STARK tránh được rủi ro bảo mật liên quan đến quá trình thiết lập
**Ráng xíu nữa , sắp xong r :** Khác biệt về proof
*Hãy tưởng tượng hai phương pháp để gửi một bức thư quan trọng đến một người bạn.*
1. Zk-SNARK (Chứng minh nhỏ gọn):
* Zk-SNARK giống như việc bạn gửi bức thư trong một phong bì nhỏ gọn. Bạn sử dụng một loại keo dán đặc biệt (tương đương với thiết lập ban đầu) để dán phong bì. Keo dán này đảm bảo rằng chỉ người nhận mới có thể mở được phong bì.
* Tuy nhiên, nếu người bán keo dán giữ lại mẫu của keo dán, họ có thể mở phong bì và đọc nội dung bức thư mà không ai hay biết.
2. Zk-STARK (Chứng minh lớn hơn):
* Zk-STARK giống như việc bạn gửi bức thư trong một phong bì lớn hơn, sử dụng nhiều lớp giấy bọc và băng dính (tương đương với kỹ thuật mã hóa khác nhau). Điều này giúp đảm bảo rằng chỉ người nhận mới có thể mở phong bì, mà không cần keo dán đặc biệt.
* Do sử dụng nhiều lớp giấy bọc và băng dính, phong bì của Zk-STARK có kích thước lớn hơn và mất nhiều thời gian hơn để mở so với Zk-SNARK. Tuy nhiên, bạn không phải lo ngại về việc người bán keo dán giữ lại mẫu của keo dán, vì Zk-STARK không sử dụng keo dán đặc biệt.
Như vậy, Zk-SNARK và Zk-STARK giống như hai cách gửi bức thư khác nhau. Zk-SNARK sử dụng phong bì nhỏ gọn và keo dán đặc biệt nhưng có nguy cơ bị xâm nhập.
Trong khi đó, Zk-STARK sử dụng phong bì lớn hơn và nhiều lớp bảo vệ, không cần keo dán đặc biệt, nhưng đổi lại kích thước chứng minh lớn hơn và mất nhiều thời gian hơn để xử lý.
Như vậy có thể thấy , dựa vào những sự khác biệt trên thì Zk-snark có vẻ thích hợp với nhu cầu của Ethereum hơn .
Để có thể thực hiện nhiều giao dịch và nhanh . Trong khi Zk-Stark thì phù hợp với những bên nào yêu cầu nhiều bảo mật và độ an toàn cao hơn.
Too long ; didn’t read
+Zk-snark : Nhanh hơn , rẻ hơn nhưng ít an toàn hơn
+Zk-stark : An toàn hơn nhưng chậm và tốn phí hơn
+Ethereum chọn snark vì snark thích hợp để thực nhiền nhiều gd nhỏ liên tục trong khi stark thì ngược lại
_ IDEA : Tui
_ Triển khai : Già Piết Tuốt – 4 . Đỡ tốn 7749 lần thời gian ngồi học code để hiểu về cách triển khai của Stark 🥲🥱
_ Now with chat GPT4 , tốc độ tạo content của tôi sẽ còn nhanh hơn cách người yêu cũ bạn quên bạn./
Nguồn: Ryan Và Những Người Bạn – Huỳnh Khánh Long
